PRZEGLĄD WYDARZEŃ (opisy i szczegółowe informacje niżej)
Spektakle:
21.09., godz. 18.15, Rozziew – plenerowy wielogłos sceniczny Innej Szkoły Teatralnej w inscenizacji Wacława Sobaszka. Po spektaklu: Wiejskie konteksty – pokaz dokumentacji Innej Szkoły Teatralnej
22.09., godz. 20.00, Boso – Literackie działanie performatywne. Refleksje nad próbami przystosowania się do życia w mieście po opuszczeniu wsi autorki – Anny Drońskiej (UWM)
22.09., godz. 20.15 Pion(ier)ki – teatralna opowieść na podstawie biografii byłych traktorzystek z Dzierzgonia, Teatr 3,5 (Domela Grenda)
23.09., godz. 18.00 Historia Jakubowa: Opowieść ludowa chłopska i babska – Małgorzata Litwinowicz, Jolanta Kossakowska, Małgorzata Litwinowicz, Jolanta Kossakowska
24.09., godz. 22.30 Teatrzyk cieni Ani Zwolskiej i Marii Legeżyńskiej
25.09., godz. 20.00 Frau mit Automat – o byciu kobietą w patriarchalnym, postkomunistycznym społeczeństwie. Spektakl teatru Kryły Hałopa (Brześć, Białoruś), reż Aksana Hajko UWAGA! BRAK MIEJSC NA SPEKTAKLU.
Wystawy:
Niezabawki. Znaki czasu. – wystawa plastyczna Piotra Rogalińskiego (ta wystawa rzeźb jest realizowana w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego) – otwarcie wystawy 23.09., godz. 20.00
26.09., godz. 11.00-13.00 Noc Walpurgii – leśna wystawa i happening uczestniczek kwietniowej Nocy Walpurgii, z udziałem Justyny Artym, Joanny Barchetto, Aleksandry Bradel, Ewy Chyry-Szwarc, Martyny Dębowskiej, Julii Drapejkowskiej, Magdaleny Hasiuk, Darii Kozłowskiej, Marii Legeżyńskiej, Katarzyny Łyszkowskiej, Oli Mandali Nomad, Indi Orlando, Joanny Pawelczyk, Danuty Sterny, Dagny Ślepowrońskiej, Barbary Wilińskiej, Agnieszki Włodarskiej. Pomysł i koordynacja: Erdmute Sobaszek
Cykl spotkań seminaryjnych Wiejskie innowacje
22.09., godz. 17.00 Muzeum alternatywnych historii społecznych. Tomasz Rakowski i Daniel Rycharski (Akademia Sztuk w Szczecine) o wsi współczesnej, o rolniczych pracach i rolniczym przemyśle, o doświadczeniach zmiany
24.09., godz. 17.00 Algorytmy nadziei – colloquium pod kierunkiem Edwina Bendyka, twórcy Ośrodka Badań nad Przyszłością Collegium Civitas i prezesa Fundacji im. Stefana Batorego
25.09., godz. 16.30 w szkole w Nowym Kawkowie – Żywność to życie. O nieprzemysłowym rolnictwie i szansach dla świata. – dr hab. Paulina Kramarz (UJ)
Warsztaty
Cichość -warsztat Moniki Stępień. (czwartek, 22.09., 16.30)
Muzyk i opowiadacz. Jak się robi muzykę do opowieści. – warsztat Jolanty Kossakowskiej (piątek, 24.09., 11.00-12.30) – UWAGA! Warsztat ODWOŁANY w związku z chorobą Joli.
WIOSKA TEATRALNA JEST CAŁKOWICIE NIEKOMERCYJNA! Artyści i wykładowcy zrezygnowali z honorariów. Potrzebujemy jednak pilnie środków na zwroty kosztów dojazdów, na zakwaterowanie wykonawców i ekipy technicznej, na obsługę akustyczną i logistykę. POMOŻECIE? :-)))
https://zrzutka.pl/5a8er5
OPISY WYDARZEŃ
wt. 21.09.
godz. 18.15
Rozziew – spektakl Innej Szkoły Teatralnej, sceniczny wielogłos w inscenizacji Wacława Sobaszka. Po spektaklu: Kolędowanie w bezpiecznej odległości- pokaz dokumentacji Innej Szkoły Teatralnej. Wykonawcy: Roman Černik, Anna Gutkowska, Jan Mrázek, Maria Legeżyńska, Barbara Michera, Erdmute Sobaszek, Wacław Sobaszek, Agata Ziółkowska
śr., 22.09
godz. 17.00
Muzeum alternatywnych historii społecznych. Tomasz Rakowski i Daniel Rycharski porozmawiają o wsi współczesnej, o rolniczych pracach i rolniczym przemyśle, o doświadczeniach zmiany oraz o projekcie wystawy przygotowywanej przez Daniela Rycharskiego Liebe ist für alle da- auch für mich/Miłość jest dla wszystkich – dla mnie też
Daniel Rycharski (ur. 1986) – artysta, aktywista, twórca obiektów i działań w przestrzeni publicznej, wykładowca związany z Akademią Sztuki w Szczecinie. Laureat Paszportu Polityki w kategorii Sztuki Wizualne za rok 2016. Związany artystycznie z Kurówkiem i regionem sierpeckim, gdzie rozwija autorskie strategie współpracy z lokalną społecznością. Swoją praktykę artystyczną postrzega jako rodzaj aktywizmu na rzecz osób LGBT oraz refleksję nad współczesną formą duchowości i religijności. Jego wystawa indywidualna Strachy stała się jedną z najważniejszych wypowiedzi artystycznych ostatnich lat.
Tomasz Rakowski: etnolog, antropolog kultury, kulturoznawca, lekarz. Pracuje w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, współpracuje z Instytutem Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi badania w Polsce i w Mongolii. Zajmuje się badaniami oddolnych procesów rozwojowych, antropologią sztuki współczesnej i partycypacyjnej, etnograficznie zorientowaną animacją kultury oraz najnowszą metodologią badań kulturowych. Autor książek „Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego” (2009, wyd. w języku angielskim w Berghahn Books, 2016, 2019), „Przepływy, współdziałania, kręgi możliwego. Antropologia powodzenia” (2019), a także redaktor i współredaktor tomów zbiorowych „Humanistyka i dominacja. Oddolne doświadczenia społeczne w perspektywie zewnętrznych rozpoznań” (2011), „Etnografia/animacja/sztuka. Nierozpoznane wymiary rozwoju kulturalnego” (2013, 2015), czy „Pretextual Ethnographies: Challenging the Phenomenological Level of Anthropological Knowledge-Making” (2018).
godz.20.00
Boso – performens Anny Drońskiej – refleksje nad próbami przystosowania się do życia w mieście po opuszczeniu wsi autorki
godz.20.15
Pion(ier)ki – scenariusz, reżyseria i wykonanie Domela Grenda
Spektakl oparty o historie pierwszych traktorzystek. Kobiet wyłamujących się schematom urządzonego po „męsku” świata. Opowieść o kobietach zdecydowanych, pracowitych, ambitnych i pełnych pasji, które realizując się w zawodzie przypisanym z góry mężczyznom, stały się przodowniczkami, pionierkami, narzędziami propagandy PRL. Wierzyły, że zmieniają świat. Że mogą być równe mężczyznom, mimo ówczesnej obyczajowości i przekonaniom o roli kobiety. Zapomniane bohaterki? Komunistki? Eksperyment społeczny? Być może, choć same nigdy tego nie nazwały- feministki? Upadek komunizmu pociągnął je za sobą na śmietnik historii. Odeszły w zapomnieniu …
Spektakl jest zlepkiem połączonych ze sobą historii pierwszych traktorzystek, powstały z
wywiadów, artykułów i nagrań. I choć główną osią są historie minione, czasem zapomniane, to Pion(ier)ki zdają się być pytaniem o aktualia. Jakie dziś miejsce zajmuje kobieta w społeczności? Kim jest i jaki jest jej świat.
Czw. 23.09
16.30
Cichość -warsztat Moniki Stępień.
W świecie drgań, hałasu, miejskiego szmeru, komunikacyjnego chaosu i nieustannego tłumienia spróbujemy podważyć własną ciszę i odważyć się na wyłuskanie z szumów dźwięków, słów, brzmień i szeptów opowiadających to czego nie chcemy usłyszeć i co sami zagłuszamy.
Podczas warsztatu będziemy śpiewać, tworzyć z ciał instrumenty i wtapiać się w trawę przy dźwiękach akordeonu arabskiego.
Warsztaty poprowadzi Monika Stępień – kreatorka kultury, pedagożka, poetka, plastyczka, redaktorka. Swoje malarstwo i filmy krótkometrażowe prezentowała m.in. w Brukseli. Organizatorka spotkań, konferencji, pracowni, slamów, festiwali. Autorka m.in. książki poetyckiej Neuroteorie (2016) oraz Metody Moniki Stępień – systemu działań, mającego wspierać i pomagać początkującym twórcom i tym działającym niezależnie.
Zgłoszenia prosimy przesłać na adres wioska.recepcja@gmail.com
godz. 18.00
Historia Jakubowa: Opowieść ludowa chłopska i babska – Małgorzata Litwinowicz (opowieść, tekst), Jolanta Kossakowska (muzyka instrumentalna i śpiew)
Łaska pańska na pstrym koniu jeździ. Chłopska historia w Polsce jest naprzemiennie wypierana i celebrowana. Jeśli próbujesz ją opowiadać, nigdy nie wiesz w co trafisz. Może w wielkomiejską modę, może w państwową ideologię, może w intymność rodzinnych historii, może w dumę, może w przemilczenie. Może w koncert, może w pysk.
„Tu jestem w rzece u spodu, cichy mu głos odpowiada” – nurt tej opowieści płynie jak podziemna rzeka, ukryta i stale obecna. Są w niej ballady o chłopskich powstaniach i strajkach w XIX i XX wieku. Odcisnęły się te historie po pańsku, niby kuta podkowa na trakcie: w historii, w czynach i zdarzeniach, co zasługują na chronologię – jak na przykład rok 1846. Śpiewamy o tym i wielu innych zdarzeniach.
W widowisku wykorzystano fragmenty Słowa o Jakóbie Szeli Brunona Jasieńskiego, Marii Antoniego Malczewskiego, Zamku kaniowskiego Seweryna Goszczyńskiego, Katechizmu poddanych galicyjskich Konstantego Słotwińskiego, Transakcji chłopami w opracowaniu Janusza Deresiewicza, Historii Polski 1795-1918 Andrzeja Chwalby oraz innych tekstów źródłowych, literackich oraz opracowań historycznych.
Małgorzata Litwinowicz: opowiadaczka i historyczka kultury. Pracuje w Instytucie Kultury Polskiej UW, prowadzi zajęcia o kulturze polskiej wieku XIX oraz warsztaty opowiadania dla dorosłych. W latach 2006-2018 kuratorka artystyczna Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Opowiadania w Warszawie, organizowanego przez Stowarzyszenie „Grupa Studnia O.” od 2006 roku. Jako opowiadaczka występowała na międzynarodowych festiwalach w Szkocji, Turcji, Niemczech i Francji. Ostatnie projekty narracyjne przygotowane w duecie z Jolantą Kossakowską: Sól ziemi. Obywatele 1918 (na motywach powieści Józefa Wittlina), Nieporadne ciało, opowieść duszy (na podstawie powieści Narcyz i Złotousty Hermana Hessego) oraz Historia Jakubowa. Opowieść ludowa chłopska i babska. www.opowiadam.org
Jolanta Kossakowska: wokalistka grająca na instrumentach smyczkowych (fidel, skrzypce, gęśle). Frontmenka zespołu Mosaik, łączącego polską muzykę tradycyjną z Orientem. Tworzyła i wykonywała muzykę z femi-folk-punkową grupą Pochwalone. Brała udział w nagrodzonym Paszportem Polityki projekcie R.U.T.A. i nagrała z nim 2 albumy. Na zaproszenie kompozytora Johna Psathasa uczestniczyła w wykonaniach jego monumentalnego utworu No Man’s Land w Nowej Zelandii. Jest laureatką Złotych Gęśli, nagrody specjalnej Festiwalu Folkowego Polskiego Radia Nowa Tradycja. Autorka muzyki teatralnej, filmowej i piosenek. www.jolakossa.wordpress.com/jolanta-kossakowska/
godz. 20.00
Nie – zabawki. Znaki czasu. – otwarcie wystawy Piotra Rogalińskiego. Muzykę na otwarcie zagrają
Erdmute Sobaszek i Wacław Sobaszek
Nie-zabawki to niewielkie rzeźby, instalacje i artefakty wykonane ze starego, już niepotrzebnego materiału (belek, kutych elementów, fragmentów narzędzi rolniczych itp.), często w uproszczony sposób. Swą formą i surowością przypominają archaiczne przedmioty.
Inspiracją do ich powstania stały się zabawki, jakimi dawniej bawiły się dzieci, naśladując dorosłych. Nie-zabawki, umieszczone w nowych kontekstach, poruszają istotne ludzkie sprawy: trud życia codziennego, intymny kontakt z drugą osobą, miłość, a także samotność i śmierć.
Nie-zabawki kontrastują ze współczesnym światem pełnym koloru i szybkiego obrazu. W konsumpcyjnym, nierealnym, bajkowym świecie kreowanym przez producentów, człowiek traktowany jest przedmiotowo, jest klientem, a w wielu przypadkach produktem. W nie-zabawkach zawarta jest niezgoda na takie traktowanie człowieka, jego ciała i sfery duchowej.
Nie-zabawki zawierają także element niepełnosprawności: ludzie nie posiadają rysów twarzy, w postaciach zwierzęcych trudno rozpoznać gatunek, pojazdy w rzeczywistości nie mogłyby się poruszać. Stają w opozycji do dążeń stworzenia „doskonałego człowieka w doskonałym świecie”. Są także marzeniem o lepszym świecie.
Piotr Rogaliński
Od dwudziestu lat zajmuje się działaniami na pograniczu teatru, muzyki i plastyki.
W oparciu o dawne wzory wykonuje dekoracje i scenografie do koncertów i spektakli. Specjalizuje się w wykonywaniu rzeźb-zabawek, oraz postaci kolędniczych, które wykorzystuje jako rekwizyty w pracy teatralnej. Jako aktor współtworzył przedstawienia w Teatrze Studio Czyczkowy i Teatrze Węgajty. Prowadzi warsztaty teatralne dla młodzieży i osób z niepełnosprawnościami. Przygotowuje audycje dla dzieci o tematyce nawiązującej do kultury ludowej. Od kilku lat gra w kapelach prezentujących muzykę tradycyjną. Jest autorem wielu aranżacji plastycznych do wystaw historycznych i koncertów, między innymi Muzeum Poznańskiego Czerwca w Poznaniu.
Wystawa rzeźb jest realizowana w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
godz. 21.00
Wokół Historii Jakubowej Dominika Bremer prowadzi dyskusję z udziałem Małgorzaty Litwinowicz i Jolanty Kossakowskiej
pt., 24.09.
11.00-12.30
Muzyk i opowiadacz. Jak się robi muzykę do opowieści. – warsztat Jolanty Kossakowskiej
Granica między słowem a dźwiękiem jest płynna. Ale jak sprawić, by muzyka była niewidzialnym spoiwem opowieści? Albo żeby opowieść zabrzmiała dla ucha jak muzyka? Z tymi pytaniami zmierzymy się teoretycznie i praktycznie podczas warsztatu. Weźcie opowieści i instrumenty (przedmioty wydające dźwięki). Bądźmy jak trubadurzy XXI wieku.
Zgłoszenia prosimy przesłać na adres wioska.recepcja@gmail.com
godz. 17.00
Algorytmy nadziei – colloquium pod kierunkiem Edwina Bendyka, twórcy Ośrodka Badań nad Przyszłością Collegium Civitas i prezesa Fundacji im. Stefana Batorego . Na otwarcie colloquium Wacław Sobaszek przeczyta nowe „spiski życiowe”
godz. 20.00 w galerii „Ręką Dzieło” w Gotkach
Otwarcie „Sztuki w obejściu” i koncert Małe przyjemności Marty Andrzejczyk i Ewy Pavlaksson, w części kulinarnej: kuchnia czeczeńska i Liza Beksultanova
godz. 22.30 w Teatrze Węgajty
Teatrzyk cieni Ani Zwolskiej i Marii Legeżyńskiej
sob.,25.09. (w programie akcji „Sztuka w obejściu”)
przed południem
Pogotowie muzyczne – koncert objazdowy, Mute, Wacek i guests
16.30 w Szkole Podstawowej w Nowym Kawkowie
Żywność to życie – prelekcja z dyskusją, prowadzenie: Paulina Kramarz, szkoła w Nowym Kawkowie
Jeżeli mamy przetrwać, przeżyć, nie możemy już dłużej pozwalać na to, by wytwarzanie żywności było traktowane nie jako źródło życia, ale kolejny przemysł, kontrolowany przez bogacące się na nim nieliczne koncerny. Dewastując przy tym naszą Planetę, niszcząc społeczności wiejskie, powodując ogrom cierpienia ludzi, zwierząt hodowlanych i dzikich; przyspieszając katastrofę klimatyczno-ekologiczną. Jest to możliwe ? Musimy przypomnieć sobie tysiące lat doświadczeń rolników i rolniczek, oprzeć wytwarzanie żywności na wiedzy biologicznej i ekologicznej, odzyskać więzi i z przyrodą i międzyludzkie.
Dr hab. Paulina Kramarz pracuje w Instytucie Nauk o Środowisku Wydziału Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Większość jej badań dotyczy biologii i ekologii owadów – między innymi wpływ czynników antropogenicznych, takich jak zanieczyszczenia metalami ciężkimi i pestycydami na liczebność populacji, fizjologię i biochemię owadów. A także czynników naturalnych, jak temperatura, jakoś pożywienia czy też pasożyty. Obecnie zajmuje się przede wszystkim aspektami biologii ewolucyjnej związanymi z dymorfizmem płciowym oraz doborem płciowym u owadów.
Naukowym hobby dr hab. Pauliny Kramarz jest ochrona biologiczna upraw oraz agroekologia. Współtworzyła i działa w nieformalnej organizacji skupiającej badaczy i badaczki z całej Polski – Nauka dla Przyrody. Współpracuje też z organizacjami pozarządowymi: Greenpeace, Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze oraz ruchami oddolnymi: Obóz dla Puszczy i Inicjatywa Dzikie Karpaty.
godz. 20.00 w Teatrze Węgajty:
Frau mit Automat – premiera spektaklu teatru Kryły Hałopa (Brześć, Białoruś),
motto:”Mój problem jest problemem kobiet.”
Eva Partum
Frau mit Automat to dramat autobiograficzny, podzielony na kilka części, przedstawiających różne tożsamości kobiety: Żonę, Matkę, Kochankę, Ofiarę, Furię.
Tekst odwołuje się do doświadczeń pokolenia autorów- dorastających na Białorusi w latach ’90, po rozpadzie ZSRR, refleksji “co to znaczy być kobietą”. Inspirację przy tworzeniu tekstu autorka zaczerpnęła zarówno z nieliterackich jak i literackich źródeł – dramatu Oscara Wilde’a “Salome”, monografii białoruskiej socjolożki i badaczki Anny Shadriny, książki Sergeya Smirnova “Brest Fortress”, wiersza białoruskiej artystki Mariny Naprushkin, artykułu “Kobiety i Holokaust: rewizja badań” Joan Ringelheim.
Solidarność między kobietami, potrzeba ochrony i troski o innych tworzą nowy kontekst dla kobiecych historii, losów i instynktu przetrwania w obecnym reżimie białoruskim. W epilogu świadectwa kobiet z lat ‘40 konfrontowane są z niemal identycznymi głosami współczesnych kobiet z aresztu śledczego Okrestina (Mińsk) i innych białoruskich więzień. Tekst daje wgląd w intymny, bardzo osobisty świat autorki (wspomnienia o mężczyznach, którzy w różnych formach zdominowali ją w życiu prywatnym; wstrząsająca pamięć o przemocy, której doświadczyła jako nastolatka; kontrowersyjne doświadczenie macierzyństwa pod presją społeczną) i łączy przeszłe i współczesne doświadczenia kobiet. Spektakl stanowi wkład artystyczny w dyskurs o równości płci i stawia pytania ważne także poza kontekstem białoruskim. W przedstawieniu łączą się – silny aspekt polityczny i potencjał krytyczny – nie tylko w perspektywie trudnej walki o demokrację prowadzonej na Białorusi, ale także globalnego ruchu #MeToo.
W poszczególnych scenach przenikają się różne poetyki i gatunki teatralne: opera, stand up, teatr lalek, działania fizyczne, teatr dokumentalny. Występowi towarzyszy muzyka na żywo skomponowana i wykonana przez jedną z najlepszych białoruskich kompozytorek – Olgę Podgajską.
Reżyseria – Aksana Haiko
Scenariusz – Aksana Haiko, Lekha Chykanas
Muzyka – Olga Podgaiskaya
Występują – Sviatlana Haidalionak, Aksana Haiko
Kostiumy, scenografia – Sveta Husakova
Wideo – Sveta Husakova, Karina Baratova
Dźwięk, światła – Vitali Appow
godz. 22.00
Spotkanie i rozmowy z zespołem „Kryły Hałopa”, prowadzi Magdalena Hasiuk
nd., 26.09., obok Teatru
godz. 11.00-13.00
Poranek Walpurgii – leśna wystawa i happening uczestniczek kwietniowej Nocy Walpurgii, z udziałem Justyny Artym, Joanny Barchetto, Aleksandry Bradel, Ewy Chyry-Szwarc, Martyny Dębowskiej, Julii Drapejkowskiej, Magdaleny Hasiuk, Darii Kozłowskiej, Marii Legeżyńskiej, Katarzyny Łyszkowskiej, Oli Mandali Nomad, Indi Orlando, Joanny Pawelczyk, Danuty Sterny, Dagny Ślepowrońskiej, Barbary Wilińskiej, Agnieszki Włodarskiej. Pomysł i koordynacja: Erdmute Sobaszek
W nocy z 30 kwietnia na 1 maja grupa ponad dwustu kobiet twórczych spotkała się za pośrednictwem Facebooka, żeby pokazać sobie wzajemnie swoje prace artystyczne, przekazywać sobie opinie i przemyślenia, poznawać się wzajemnie i czerpać inspiracje. Ideą Poranka Walpurgii jest przeniesienie tej energii z przestrzeni cyfrowej w rzeczywistość spotkania twarzą w twarz, a najbardziej adekwatnym otoczeniem takiego wydarzenia będzie … las. Znajdą się w nim obrazy, formy przestrzenne, muzyka, wiersze i działania performatywne.
Podobnie jak w ubiegłym roku Wioska Teatralna została przeniesiona na drugą połowę września. Działania Wioski nałożą się częściowo na lokalną akcję Sztuka w obejściu, dlatego informujemy również wstępnie o planach programowych SwO.
prezentacja projektu „Symbiotic Slow Fashion”
spotkanie z Mariuszem Antolakiem, założycielem fundacji „W krajobrazie” i inicjatorem Global Garden Project
warsztaty permakulturowe i warsztaty tworzenia naturalnych środków czystości
cykl wystaw związanych z permakulturą, ziołolecznictwem, ekologią
cykl wystaw plastycznych i koncertów
Program Sztuki w obejściu znajduje się na stronie www.sztukawobejsciu.eu
dofinansowano ze środków Funduszu Aktywizacji Teatralnej Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie oraz (w części dotyczącej akcji Sztuka w obejściu) Urzędu Marszałkowskiego województwa warmińsko-mazurskiego
